Jak wygląda funt brytyjski i jakie ma charakterystyczne cechy?

Funt brytyjski, oficjalnie znany jako funt szterling (kod ISO: GBP), to oficjalna jednostka monetarna Wielkiej Brytanii, charakteryzująca się długą historią i unikalnymi cechami [1][5][3]. Jest najstarszą walutą świata ciągle używaną w obiegu, z historią sięgającą ponad 1200 lat [2][4]. Rozpoznawany po charakterystycznym symbolu £, funt brytyjski stanowi ważny element światowego systemu finansowego.

Historia funta brytyjskiego – od srebra do nowoczesnej waluty

Historia funta szterlingowego rozpoczyna się pod koniec VIII wieku, kiedy anglosaski król Offa wprowadził jednostkę monetarną zwaną pens [4][5]. Oficjalnie jednak funt szterling został ustanowiony przez króla Henryka II w 1158 roku i początkowo był wymienialny na srebro [1][4][5].

Nazwa „funt szterling” nie jest przypadkowa – powstała, aby odróżnić walutę od jednostki masy. Określenie „szterling” wskazuje na wysoką jakość srebra, z którego pierwotnie wybijano monety tej waluty [4][5]. To właśnie jakość kruszcu stanowiła o wartości i zaufaniu do brytyjskiej waluty.

Istotnym momentem w historii funta było pojawienie się pierwszych monet o nominale jednego funta w 1489 roku – co ciekawe, wykonanych ze złota, nie ze srebra [4]. W 1816 roku wprowadzono system wymienialności funta na złoto, który funkcjonował aż do 1914 roku. W tym okresie kurs wynosił około 4,9 USD za jednego funta [1][5].

System waluty złotej został ostatecznie porzucony w 1931 roku podczas wielkiego kryzysu gospodarczego, co doprowadziło do dewaluacji funta o 20% [1]. Kolejna znacząca dewaluacja nastąpiła w 1949 roku, kiedy wartość funta spadła o 30% po nieudanych próbach stabilizacji kursu względem dolara amerykańskiego [1].

Wygląd i nominały współczesnego funta brytyjskiego

Współczesny funt brytyjski ma charakterystyczny wygląd, który wyróżnia go spośród innych walut światowych. Obecnie w obiegu znajdują się banknoty o nominałach 5, 10, 20 i 50 funtów [2]. Każdy z nich przedstawia wizerunki znanych Brytyjczyków, którzy wnieśli znaczący wkład w rozwój kraju i światową kulturę.

Na banknotach możemy znaleźć portrety takich osobistości jak Elizabeth Fry, Winston Churchill, Adam Smith czy Alan Turing [2]. Warto zaznaczyć, że brytyjskie banknoty przeszły rewolucję technologiczną – obecnie wykonywane są z polimeru, co czyni je trudniejszymi do podrobienia i znacznie trwalszymi od papierowych poprzedników.

System monetarny funta obejmuje monety o nominałach 1, 2, 5, 10, 20, 50 pensów oraz 1 i 2 funty [2][5]. Monety brytyjskie charakteryzują się różnorodnością wzorów, często nawiązujących do motywów narodowych, herbów i symboli poszczególnych krajów wchodzących w skład Zjednoczonego Królestwa [2][5].

Instytucje odpowiedzialne za emisję funta brytyjskiego

Za emisję i nadzór nad funtem szterlingiem odpowiadają dwie główne instytucje. Bank Anglii (Bank of England), założony w 1694 roku, jest drugą najstarszą instytucją bankową centralną na świecie [2][5]. To właśnie ten bank odpowiada za emisję banknotów oraz prowadzenie polityki pieniężnej mającej na celu utrzymanie stabilności brytyjskiej waluty.

Z kolei produkcją monet zajmuje się Mennica Królewska (Royal Mint), która ma wielowiekową tradycję bicia monet dla Wielkiej Brytanii [2]. Obie te instytucje dbają o to, by funt brytyjski zachowywał swoje charakterystyczne cechy, jednocześnie spełniając nowoczesne standardy bezpieczeństwa i trwałości.

Bank Anglii jest również odpowiedzialny za kontrolę kursu waluty i ogólną politykę pieniężną kraju [2][5]. Decyzje podejmowane przez ten bank mają bezpośredni wpływ na wartość funta szterlingowego na światowych rynkach walutowych.

Zabezpieczenia i unikalne cechy funta brytyjskiego

Funt brytyjski wyróżnia się zaawansowanymi zabezpieczeniami, które chronią go przed fałszerstwem. Współczesne banknoty wykonane są z polimeru i posiadają szereg elementów zabezpieczających, takich jak hologramy, przezroczyste okienka czy specjalne farby zmieniające kolor w zależności od kąta patrzenia [2].

Każdy nominał banknotu ma inny rozmiar i kolorystykę, co ułatwia ich rozpoznawanie. Dodatkowo, banknoty zawierają wypukłe elementy, które pomagają osobom niewidomym w identyfikacji nominału.

Monety brytyjskie również posiadają charakterystyczne cechy. Moneta jednofuntowa ma dwukolorową konstrukcję, co zwiększa jej bezpieczeństwo przed fałszerstwem. Wiele monet ma także wielokątne kształty, co jest dość nietypowe w porównaniu z monetami innych krajów.

Pozycja funta brytyjskiego w światowym systemie finansowym

Pomimo że znaczenie funta szterlingowego zmniejszyło się od czasów, gdy Wielka Brytania była głównym imperium gospodarczym, nadal pozostaje on jedną z najważniejszych walut światowych [1][5]. Funt szterling stanowi około 4,5% światowych rezerw walutowych, co pokazuje jego ciągłe znaczenie w globalnym systemie finansowym.

Wartość funta jest silnie powiązana z wydarzeniami politycznymi (takimi jak Brexit), gospodarczymi oraz sytuacją na globalnych rynkach finansowych [1][5]. Zmiany kursu funta mają istotny wpływ zarówno na handel międzynarodowy, jak i na turystykę w Wielkiej Brytanii [1].

Funt jest również jedną z głównych walut używanych w transakcjach międzynarodowych, choć jego udział w tym zakresie zmniejszył się na przestrzeni lat [1]. Mimo to, funt nadal pozostaje ważnym punktem odniesienia w światowym systemie finansowym.

Historyczne przemiany funta brytyjskiego

Na przestrzeni wieków funt brytyjski przeszedł szereg przemian, które odzwierciedlały zmieniające się realia gospodarcze i polityczne. Od wymienialności na srebro, przez system waluty złotej, aż do współczesnego systemu walutowego – funt nieustannie ewoluował [1].

Szczególnie istotnym momentem była pełna wymienialność funta, którą wprowadzono w 1946 roku, co związane było z pożyczką udzieloną przez Stany Zjednoczone [1]. Ten krok znacząco wpłynął na międzynarodową pozycję brytyjskiej waluty.

W historii funta występowały również momenty kryzysu i dewaluacji. Wspominana już dewaluacja z 1931 roku o 20% oraz ta z 1949 roku o 30% pokazują, że nawet tak ustabilizowana waluta podlega wahaniom związanym z sytuacją gospodarczą [1].

Funt brytyjski jako najstarsza waluta świata

Jedną z najbardziej fascynujących cech funta brytyjskiego jest jego wiek – to najstarsza waluta świata, która pozostaje w ciągłym użyciu od ponad 1200 lat [2][4]. Żadna inna waluta nie może pochwalić się tak długą i nieprzerwaną historią, co czyni funta szterlingowego unikatowym fenomenem w świecie finansów.

Ta długowieczność świadczy o stabilności brytyjskich instytucji finansowych i zaufaniu, jakim przez wieki cieszyła się ta waluta. Mimo wojen, kryzysów gospodarczych i zmian politycznych, funt szterling przetrwał, adaptując się do nowych warunków, jednocześnie zachowując swoją tożsamość i rozpoznawalność.

Podsumowanie

Funt brytyjski to waluta o bogatej historii sięgającej ponad 1200 lat wstecz, co czyni ją najstarszą walutą świata wciąż będącą w obiegu [2][4]. Charakteryzuje się unikatowym wyglądem banknotów i monet, zaawansowanymi zabezpieczeniami oraz silną pozycją w światowym systemie finansowym.

Od czasów króla Offy przez okres wymienialności na złoto, aż po nowoczesne polimerowe banknoty – funt szterling zawsze odzwierciedlał zarówno historię, jak i aktualną sytuację Wielkiej Brytanii. Dzięki swoim charakterystycznym cechom oraz długiej tradycji, funt brytyjski pozostaje jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli brytyjskiej tożsamości na arenie międzynarodowej.

Źródła:
[1] https://pl.wikipedia.org/wiki/Funt_szterling
[2] https://www.dobrykantor.pl/blog/wszystko-o-funcie-brytyjskim
[3] https://www.walutomat.pl/poradnik/historia-funta-dba-o-kurs-brytyjskiej-waluty
[4] https://amronet.pl/funt-brytyjski-i-jego-znaczenie/
[5] https://topfx.pl/blog/historia-brytyjskiej-waluty