Jak wyglądają angielskie pieniądze? Poznaj walutę Wielkiej Brytanii

Brytyjskie pieniądze – wprowadzenie do waluty Zjednoczonego Królestwa

Planując podróż do Wielkiej Brytanii, warto zapoznać się z tamtejszą walutą. Angielskie pieniądze fascynują nie tylko numizmatyków, ale również turystów, którzy pierwszy raz odwiedzają Wyspy Brytyjskie. Oficjalną walutą Zjednoczonego Królestwa jest funt szterling (GBP), jedna z najstarszych i najbardziej rozpoznawalnych walut na świecie. W tym artykule dowiesz się, jak wyglądają brytyjskie banknoty i monety, poznasz ich nominały oraz ciekawostki związane z walutą Wielkiej Brytanii.

Historia funta szterlinga – najstarszej waluty świata

Funt szterling to waluta z imponującą historią, sięgającą aż 1200 lat wstecz. Nazwa „funt” (pound) pochodzi od łacińskiego słowa „pondus” oznaczającego wagę, a konkretnie wagę jednego funta srebra. W średniowieczu właśnie tyle warte były pierwsze angielskie pieniądze.

Określenie „szterling” pojawiło się w XII wieku i odnosiło się do srebrnych monet zwanych sterlingami, które charakteryzowały się wysoką jakością kruszcu. Z biegiem czasu funt brytyjski stał się symbolem stabilności ekonomicznej i potęgi Imperium Brytyjskiego.

Do 1971 roku w Wielkiej Brytanii funkcjonował skomplikowany system monetarny, w którym 1 funt dzielił się na 20 szylingów, a każdy szyling na 12 pensów. Ta struktura, znana jako system £sd, została zastąpiona systemem dziesiętnym, który używany jest do dziś – 1 funt = 100 pensów.

Mimo że Wielka Brytania należy do Unii Europejskiej (do 2020 roku), nigdy nie przyjęła euro, zachowując swoją historyczną walutę narodową. To jeden z powodów, dla których pieniądze w Anglii mają tak wyjątkowy charakter.

Nominały monet brytyjskich – od penny do dwóch funtów

Brytyjskie monety stanowią istotną część systemu monetarnego Zjednoczonego Królestwa. W obiegu znajduje się osiem nominałów monet:

– 1 penny – niewielka miedziana moneta
– 2 pence – większa miedziana moneta
– 5 pence – mała srebrna moneta
– 10 pence – srebrna moneta średniej wielkości
– 20 pence – srebrna moneta o charakterystycznym siedmiokątnym kształcie
– 50 pence – większa siedmiokątna srebrna moneta
– 1 funt – złota okrągła moneta z dwukolorowym wykończeniem (od 2017 roku)
– 2 funty – największa moneta, dwukolorowa (złoto-srebrna)

Na awersie każdej monety brytyjskiej znajduje się podobizna aktualnego monarchy – obecnie króla Karola III, który zastąpił podobiznę królowej Elżbiety II. Rewersy monet przedstawiają różne symbole związane z historią i kulturą Wielkiej Brytanii.

Warto zaznaczyć, że monety wybite przed wstąpieniem na tron nowego monarchy pozostają w obiegu, więc podczas wizyty w UK możesz otrzymać zarówno monety z wizerunkiem królowej Elżbiety II, jak i monety z Karolem III.

Ciekawostką jest moneta jednofuntowa, która w 2017 roku przeszła gruntowną zmianę. Nowa wersja ma dwukolorowy design i zawiera zaawansowane zabezpieczenia przeciwko fałszerstwom, w tym ukryty obraz, mikrodruk oraz specjalną technologię holograficzną.

Banknoty brytyjskie – wygląd i zabezpieczenia

Angielskie banknoty to prawdziwe dzieła sztuki, łączące nowoczesne zabezpieczenia z bogatą symboliką historyczną. Obecnie w obiegu znajdują się banknoty polimerowei o nominałach 5, 10, 20 i 50 funtów. Zastąpiły one tradycyjne papierowe banknoty, które wycofano z obiegu.

Banknot 5 funtów brytyjskich ma turkusowy kolor i przedstawia postać Winstona Churchilla. Banknot 10 funtów ma pomarańczowo-brązową kolorystykę i widnieje na nim podobizna pisarki Jane Austen. Banknot 20-funtowy jest fioletowy i przedstawia malarza Williama Turnera. Najwyższy nominał – banknot 50-funtowy – ma czerwonawy odcień i przedstawia naukowca Alana Turinga.

Wszystkie banknoty w Wielkiej Brytanii zawierają zaawansowane zabezpieczenia:

– Przezroczyste okienko z portretem monarchy i złotą folią
– Hologramy zmieniające obraz przy pochyleniu banknotu
– Wypukłe napisy ułatwiające identyfikację osobom niewidomym
– Znaki wodne i ukryte obrazy widoczne pod światło
– Mikrodruki widoczne pod lupą
– Specjalne elementy widoczne tylko w ultrafiolecie

Podobnie jak w przypadku monet, na banknotach również będzie następować stopniowa zmiana wizerunku monarchy z Elżbiety II na Karola III.

Różnice między walutą angielską, szkocką i irlandzką

Interesującym aspektem pieniędzy brytyjskich jest to, że w różnych częściach Zjednoczonego Królestwa mogą one wyglądać inaczej. Chociaż funt szterling jest oficjalną walutą całego UK, banki w Szkocji i Irlandii Północnej mają prawo do emisji własnych banknotów.

Szkockie banknoty wydawane są przez trzy banki: Bank of Scotland, Royal Bank of Scotland i Clydesdale Bank. Banknoty północnoirlandzkie emitują cztery banki: Bank of Ireland, Ulster Bank, Danske Bank i First Trust Bank. Te banknoty mają taką samą wartość jak standardowe angielskie banknoty, ale często różnią się wyglądem i wzornictwem.

Warto wiedzieć, że chociaż szkockie i północnoirlandzkie banknoty są oficjalnym środkiem płatniczym w całym Zjednoczonym Królestwie, czasami sklepy i lokale w Anglii mogą być niechętne do ich przyjmowania ze względu na mniejszą znajomość ich wyglądu.

Walia, w przeciwieństwie do Szkocji i Irlandii Północnej, nie emituje własnych banknotów i używa standardowych banknotów angielskich wydawanych przez Bank Anglii.

Jak rozpoznać fałszywe funty brytyjskie?

Rozpoznawanie fałszywych banknotów brytyjskich nie jest trudne, jeśli znasz podstawowe zabezpieczenia. Oto na co zwrócić uwagę:

1. Papier i struktura – polimerowei banknoty mają charakterystyczną, gładką powierzchnię i są częściowo przezroczyste w niektórych miejscach.

2. Przezroczyste okienko – we wszystkich banknotach polimerowych znajduje się przezroczyste okienko z portretem królowej lub króla oraz dekoracyjnymi elementami.

3. Hologram – przy przechylaniu banknotu hologram powinien zmieniać obraz, np. z „Five” na „Pounds” na banknocie 5-funtowym.

4. Wyczuwalne napisy – na banknotach znajdują się wypukłe napisy, które można wyczuć pod palcami.

5. Seria i numer – każdy banknot ma unikalny numer seryjny, który nie powinien się ścierać.

W przypadku monet brytyjskich warto zwrócić uwagę na ich wagę, rozmiar i jakość wykonania. Monety 1- i 2-funtowe mają charakterystyczny dwukolorowy wygląd i szczegółowe grawerowanie, trudne do podrobienia.

Wymiana funtów brytyjskich na złotówki – praktyczne wskazówki

Wybierając się do Wielkiej Brytanii, warto wiedzieć, jak najkorzystniej wymienić złotówki na funty. Najlepsze kursy wymiany zazwyczaj oferują:

– Kantory internetowe (przed wyjazdem)
– Banki w Polsce (choć kursy mogą być mniej korzystne)
– Wybrane kantory w Wielkiej Brytanii (unikaj tych na lotniskach i w centrach turystycznych)

Podczas pobytu w UK najwygodniejszą opcją może być wypłacanie pieniędzy z bankomatów za pomocą karty, która nie pobiera opłat za przewalutowanie. Warto jednak sprawdzić wcześniej, jakie warunki oferuje twój bank.

Po powrocie do Polski możesz wymienić funty na złotówki w kantorach stacjonarnych lub internetowych. Większość banków i kantorów bez problemu przyjmuje banknoty brytyjskie, jednak mogą pojawić się trudności z wymianą szkockich lub północnoirlandzkich banknotów.

Pamiętaj, że banknoty wycofane z obiegu (starsze wersje papierowe) mogą być trudne do wymiany w Polsce. W takiej sytuacji najlepiej skontaktować się bezpośrednio z Bankiem Anglii.

Ciekawostki o brytyjskiej walucie, których nie znałeś

Waluta Wielkiej Brytanii kryje w sobie wiele fascynujących ciekawostek:

– Funt szterling jest najstarszą walutą na świecie, która wciąż pozostaje w użyciu. Jego historia sięga czasów anglosaskich, około 775 roku n.e.

– Na rewersach monet brytyjskich znajdują się elementy królewskiego herbu, które po złożeniu tworzą pełny herb królestwa.

– Banknoty brytyjskie zmieniały swój wygląd wiele razy, ale zawsze odzwierciedlały ważne postaci z historii kraju. Pierwsza osoba spoza rodziny królewskiej, która pojawiła się na banknocie, to Florence Nightingale w 1975 roku.

– Do 2016 roku banknoty w Wielkiej Brytanii były wykonane z papieru. Przejście na polimer miało na celu zwiększenie trwałości banknotów i utrudnienie fałszerstw.

– Bank Anglii posiada muzeum, w którym można zobaczyć historię brytyjskiej waluty od jej początków aż do czasów współczesnych, w tym sztabkę złota, którą zwiedzający mogą spróbować podnieść.

– W 2022 roku, po śmierci królowej Elżbiety II, rozpoczęto stopniową wymianę wszystkich monet i banknotów na nowe, z wizerunkiem króla Karola III. Jest to pierwszy taki proces od ponad 70 lat.

Znajomość angielskich pieniędzy znacznie ułatwi ci pobyt w Wielkiej Brytanii i pozwoli uniknąć niepotrzebnych problemów. Niezależnie od tego, czy jedziesz tam jako turysta, czy w celach biznesowych, warto docenić bogatą historię i unikalny charakter funta szterlinga – waluty, która od wieków symbolizuje potęgę ekonomiczną Zjednoczonego Królestwa.