Funt szterling (GBP) to oficjalna waluta Zjednoczonego Królestwa, obejmującego Anglię, Szkocję, Walię i Irlandię Północną. Jest jedną z najważniejszych walut na świecie, odgrywającą kluczową rolę w międzynarodowym handlu i finansach [1]. Symbolizowany przez znak £, funt dzieli się na 100 pensów i funkcjonuje jako istotna waluta rezerwowa dla wielu banków centralnych [2][3].
Historia i pochodzenie funta szterlinga
Funt szterling ma niezwykle bogatą historię. Początkowo jego wartość była powiązana ze srebrem, a później ze złotem. Obecnie funkcjonuje jako waluta fiducjarna, co oznacza, że jej wartość nie jest bezpośrednio powiązana z żadnym metalem szlachetnym [4].
Za emisję funta odpowiedzialny jest Bank Anglii, który został założony w 1694 roku i jest jednym z najstarszych banków centralnych na świecie. Bank Anglii kontroluje podaż pieniądza i prowadzi politykę monetarną kraju, co ma bezpośredni wpływ na wartość funta [5].
Ciekawym aspektem brytyjskiej waluty jest fakt, że oprócz Banku Anglii, prawo do emisji banknotów posiadają również banki w Szkocji i Irlandii Północnej. Banknoty te różnią się wyglądem, ale mają tę samą wartość co banknoty wydawane przez Bank Anglii [3].
Znaczenie GBP w światowej gospodarce
Funt szterling zajmuje czwarte miejsce wśród najczęściej wymienianych walut na świecie, zaraz po dolarze amerykańskim (USD), euro (EUR) i jenie japońskim (JPY) [4]. Ta pozycja nie jest przypadkowa – wynika z kilku kluczowych czynników.
Po pierwsze, Wielka Brytania posiada jedną z największych gospodarek świata, z silnym sektorem finansowym skupionym wokół londyńskiego City. Londyn jest jednym z najważniejszych centrów finansowych globu, co dodatkowo wzmacnia pozycję funta [5].
Po drugie, GBP funkcjonuje jako istotna waluta rezerwowa dla wielu banków centralnych, co zwiększa stabilność gospodarczą Wielkiej Brytanii i wpływa na globalny system finansowy [4]. Taka rola funta oznacza, że wiele krajów utrzymuje rezerwy w tej walucie, co zwiększa popyt na nią i stabilizuje jej kurs.
W kontekście handlu międzynarodowego warto zwrócić uwagę, że handel parą GBP/USD, nazywany potocznie „cable”, stanowi około 16% wszystkich transakcji walutowych na świecie [5]. Ta statystyka dobitnie pokazuje, jak istotną rolę odgrywa funt w globalnym systemie finansowym.
Charakterystyka funta szterlinga
Funt szterling, znany również jako funt brytyjski, posiada międzynarodowy kod GBP (od Great Britain Pound) [3]. Waluta ta występuje w formie monet i banknotów o różnych nominałach.
Monety funta szterlinga dostępne są w nominałach od 1 pensa do 2 funtów. Banknoty z kolei występują w nominałach 5, 10, 20, 50 i rzadziej spotykanych 100 funtów [3]. Każdy nominał ma charakterystyczny design, zazwyczaj przedstawiający wizerunek brytyjskiego monarchy na awersie oraz ważne postacie z historii Wielkiej Brytanii na rewersie.
Co ciekawe, Bank Anglii systematycznie wprowadza innowacje w zakresie zabezpieczeń banknotów. W ostatnich latach tradycyjne papierowe banknoty zostały zastąpione polimerowym, które są trwalsze i trudniejsze do podrobienia [3].
Czynniki wpływające na kurs GBP
Wartość funta szterlinga podlega ciągłym wahaniom, na które wpływa szereg czynników. Zrozumienie tych mechanizmów jest kluczowe dla osób zainteresowanych inwestowaniem w tę walutę lub prowadzących międzynarodową działalność gospodarczą.
Jednym z najważniejszych czynników jest polityka monetarna Banku Anglii, a szczególnie decyzje dotyczące stóp procentowych [5]. Wyższe stopy procentowe zazwyczaj prowadzą do umocnienia funta, ponieważ przyciągają zagraniczny kapitał szukający wyższych zysków.
Inflacja to kolejny istotny czynnik. W 2016 roku inflacja w Wielkiej Brytanii wynosiła 0,5% [3], jednak wartość ta zmienia się w czasie i ma znaczący wpływ na siłę nabywczą funta oraz decyzje Banku Anglii dotyczące polityki monetarnej.
Sytuacja polityczna i gospodarcza kraju ma również ogromne znaczenie. Najlepszym przykładem jest Brexit, który spowodował znaczną deprecjację funta po referendum w 2016 roku [4]. Niepewność związana z wyjściem Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej doprowadziła do zwiększonej zmienności kursu GBP i pokazała, jak istotne są czynniki polityczne dla wartości waluty.
Handel zagraniczny i bilans płatniczy Wielkiej Brytanii również wpływają na kurs funta. Nadwyżka w handlu zagranicznym zazwyczaj prowadzi do umocnienia waluty, podczas gdy deficyt może prowadzić do jej osłabienia [5].
Funt szterling jako inwestycja
Inwestowanie w funta szterlinga może przyjmować różne formy. Najprostszą metodą jest bezpośrednie kupowanie i sprzedawanie waluty na rynku Forex. Para GBP/USD, jak wspomniano wcześniej, jest jedną z najpopularniejszych par walutowych [5].
Inwestorzy mogą również korzystać z instrumentów pochodnych, takich jak kontrakty terminowe czy opcje na funta. Te instrumenty umożliwiają spekulację na zmianach kursu bez konieczności posiadania samej waluty.
Warto jednak pamiętać, że inwestowanie w waluty wiąże się z ryzykiem. Kurs funta może być szczególnie zmienny w okresach niepewności gospodarczej czy politycznej, co widzieliśmy podczas kryzysu finansowego w 2008 roku czy po referendum dotyczącym Brexitu.
Przyszłość funta szterlinga
Przyszłość funta szterlinga zależy od wielu czynników, w tym od tego, jak brytyjska gospodarka poradzi sobie po Brexicie oraz jak Bank Anglii zareaguje na globalne wyzwania gospodarcze.
Mimo wyzwań, funt szterling prawdopodobnie pozostanie jedną z głównych walut świata ze względu na wielkość i znaczenie brytyjskiej gospodarki. Londyn jako centrum finansowe nadal odgrywa kluczową rolę w globalnym systemie finansowym, co wspiera pozycję funta [5].
Jednakże, zmieniająca się globalna równowaga sił ekonomicznych może wpłynąć na relatywne znaczenie funta w przyszłości. Wzrost znaczenia gospodarek wschodzących i ich walut może stopniowo zmieniać układ sił na międzynarodowym rynku walutowym.
Podsumowanie
Funt szterling (GBP) to nie tylko oficjalna waluta Zjednoczonego Królestwa, ale również istotny element światowego systemu finansowego [1]. Jako czwarta najczęściej wymieniana waluta na świecie i ważna waluta rezerwowa, GBP odgrywa kluczową rolę w międzynarodowym handlu i finansach [4].
Wartość funta zależy od wielu czynników, w tym od polityki monetarnej Banku Anglii, sytuacji gospodarczej Wielkiej Brytanii oraz wydarzeń politycznych [5]. Historia pokazuje, że funt potrafi zachować swoją wartość w długim okresie, mimo okresowych wahań.
Dla inwestorów, przedsiębiorców i osób zainteresowanych międzynarodowymi finansami, zrozumienie roli i funkcjonowania funta szterlinga jest niezwykle istotne. Niezależnie od wyzwań, przed którymi stoi brytyjska gospodarka, funt szterling pozostaje jedną z najważniejszych walut świata i prawdopodobnie utrzyma tę pozycję w dającej się przewidzieć przyszłości.
Źródła:
[1] https://www.fxmag.pl/co-to-jest/gbp
[2] https://www.infor.pl/slownik/biznes/5806418,funt-szterling-gbp.html
[3] https://pl.wikipedia.org/wiki/Funt_szterling
[4] https://kantor-revers.pl/funt-szterling/
[5] https://www.tms.pl/edukacja/waluty/co-wplywa-na-sile-brytyjskiej-waluty-funt-szterling-bez-tajemnic
Łączymy wiedzę historyka, oko kolekcjonera i zmysł inwestora, by dostarczać treści, które inspirują, edukują i pomagają w świadomym budowaniu kolekcji. Opisujemy numizmatykę bez akademickiego zadęcia, ale z należytym szacunkiem dla jej złożoności.