Pieniądze papierowe nie są produkowane z takiego samego papieru jak ten używany na co dzień w domu lub biurze. Banknoty wytwarza się ze specjalnie opracowanego papieru, który znacząco różni się od zwykłego papieru pod względem składu surowcowego, procesu produkcji oraz wytrzymałości [1][3].
Z czego składa się papier do produkcji pieniędzy?
Główne surowce wykorzystywane do produkcji banknotów to bawełna (około 75%) i len (około 25%), niekiedy z dodatkiem innych włókien naturalnych, takich jak konopie czy abaka. W produkcji wykorzystuje się również włókna celulozowe pochodzące z recyklingu, najczęściej z przetworzonych szmat bawełnianych i wyczesanek, których właściwości znacząco przewyższają walory papieru drzewnego [1][3].
Masa papieru banknotowego wynosi zazwyczaj 80-90 g/m². Surowce używane do jego wytwarzania są specjalnie oczyszczane i przygotowywane, dzięki czemu powstały papier jest niezwykle wytrzymały oraz odporny na rozdarcia, wilgoć i działanie bakterii [3].
Różnice pomiędzy papierem banknotowym a zwykłym papierem
Zwykły papier, taki jak ten stosowany w drukarkach czy zeszytach, produkowany jest z celulozy drzewnej. Jest ona znacznie słabsza i bardziej podatna na zniszczenie pod wpływem wilgoci, rozdarć czy częstego użytkowania [3].
W odróżnieniu od niego, papier banknotowy powstaje w wyniku precyzyjnego procesu oczyszczania, rozdrabniania szmat bawełnianych i lnianych, a następnie poddania ich chemicznej obróbce. Uzyskana masa włóknista zapewnia mocne, długie wiązania, które niezwykle trudno przerwać. To właśnie dzięki tej skrupulatnej selekcji surowców oraz ich specjalistycznej obróbce banknoty są odporne na warunki atmosferyczne i intensywne używanie, w przeciwieństwie do zwykłego papieru, który znacznie szybciej ulega rozkładowi [1][3].
Proces produkcji papieru banknotowego
Produkcja papieru wykorzystywanego do banknotów rozpoczyna się od oczyszczenia i rozdrobnienia surowców włóknistych. Szmaty bawełniane i lniane są dokładnie sortowane, usuwane są z nich wszelkie zanieczyszczenia oraz metalowe elementy. Następnie włókna trafiają do warników przemysłowych, gdzie są gotowane i poddawane chemicznemu oczyszczaniu [1].
Tak powstała masa jest rozdrabniana i łączona, tworząc jednolitą mieszaninę o wymaganej gramaturze. Dopiero potem papier gotowy jest do dalszych etapów produkcji, w tym do drukowania banknotów z zastosowaniem zaawansowanych technologii oraz wprowadzania zabezpieczeń antyfałszywkowych [1][2].
Zaawansowane techniki druku i zabezpieczenia stosowane przy produkcji banknotów
Papier banknotowy jest drukowany z ogromną precyzją przy użyciu technik wykraczających poza możliwości standardowych maszyn poligraficznych. Wykorzystuje się m.in. arkuszowy druk offsetowy z rozdzielczością do 8000 dpi oraz druk liniowy z farbami spotowymi. Do nanoszenia specjalnych zabezpieczeń, takich jak hologramy czy folie, używa się metody typograficznej (hot-stamping). Te technologie gwarantują wysoką jakość i trudność podrobienia banknotów [2].
Tego typu techniki drukarskie nie są stosowane w przypadku zwykłego papieru drukarskiego, którego wytrzymałość, rozdzielczość druku oraz zabezpieczenia są nieporównywalnie niższe niż w przypadku papieru banknotowego [2][3].
Odporność i trwałość papieru banknotowego
Kluczową cechą papieru banknotowego jest jego odporność na zużycie. Dzięki mocnym, naturalnym włóknom bawełny i lnu wiązania wewnętrzne są znacznie trwalsze niż w przypadku papieru celulozowego. Banknoty nie rozrywają się łatwo, nie ulegają zniszczeniu w kontakcie z wodą i nie są podatne na szybki rozkład mikrobiologiczny [3].
Ponadto dodanie specjalnych dodatków podczas produkcji, a także precyzyjna kontrola warunków chemicznych i fizycznych w trakcie obróbki włókien, czyni papier banknotowy znacznie bardziej odpornym na działanie czynników zewnętrznych, co przekłada się na jego wieloletnią trwałość [1][3].
Podsumowanie
Papier, z którego produkuje się pieniądze, to zaawansowany materiał włóknisty, którego głównymi składnikami są bawełna i len. Jego struktura oraz właściwości zostały opracowane w taki sposób, by zapewnić najwyższą odporność na zniszczenie i sfałszowanie. Odróżnia go od zwykłego papieru nie tylko zastosowanie naturalnych włókien, lecz także skomplikowany i precyzyjny proces obróbki i drukowania z wieloma warstwami zabezpieczeń [1][2][3].
Źródła:
- https://www.automatykabankowa.pl/fascynujaca-historia-banknotu-od-papierowego-kwitu-depozytowego-do-czesc-ii/
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Banknot
- http://blog.nitkinatury.pl/len-ukryty-w-dolarach/

Łączymy wiedzę historyka, oko kolekcjonera i zmysł inwestora, by dostarczać treści, które inspirują, edukują i pomagają w świadomym budowaniu kolekcji. Opisujemy numizmatykę bez akademickiego zadęcia, ale z należytym szacunkiem dla jej złożoności.