Jan III Sobieski znajduje się na polskim banknocie o nominale 500 zł, który został wprowadzony do obiegu w lutym 2017 roku. Jest to najwyższy nominał aktualnie będący w obiegu w Polsce i stanowi istotny element serii „Władcy polscy”, prezentującej najważniejszych królów Polski w kolejności rosnącej wartości banknotów. Projekt tego banknotu powstał jako odpowiedź na ekonomiczne potrzeby rynku i konieczność zastosowania nowoczesnych zabezpieczeń przed fałszerstwami [1][2][3].
Na jakim banknocie znajduje się Sobieski?
Jan III Sobieski widnieje na polskim banknocie o nominale 500 zł. Ten banknot został oficjalnie wprowadzony do obiegu w lutym 2017 roku i jest obecnie najwyższym nominałem, którego można użyć podczas płatności w Polsce [1][2][3][7]. Wybór tej postaci był podyktowany jej znaczącym wkładem w historię Polski – Sobieski uważany jest za symbol narodowego zwycięstwa, zwłaszcza dzięki słynnym wygranym bitwom, takim jak bitwa pod Wiedniem w 1683 roku [2][3][10].
Jak wygląda banknot 500 zł i jakie ma zabezpieczenia?
Banknot 500 zł z Janem III Sobieskim został zaprojektowany przez Andrzeja Heidricha, autora pozostałych polskich banknotów. Jego wymiary są o około 4% większe niż banknot 200-złotowy, co ułatwia jego odróżnianie fizyczne [3][19]. Dominują na nim barwy bordowa, brązowa i niebieska, a na awersie znajduje się portret Sobieskiego z profilu [19]. Rewers banknotu prezentuje Pałac w Wilanowie, siedzibę króla [5].
W aspekcie technicznym banknot został wyposażony w szereg nowoczesnych zabezpieczeń. Zastosowano między innymi nitkę zabezpieczającą z efektem zmiany koloru, znak wodny, mikrodruki oraz farbę zmienną optycznie, dzięki czemu utrudniono możliwość podrobienia banknotu [2]. Wszystkie zabezpieczenia zapewniają także skuteczność detekcji i rozpoznania przez urządzenia elektroniczne, takie jak wpłatomaty [1][2].
Seria „Władcy polscy” – znaczenie historyczne i edukacyjne
Seria „Władcy polscy” na polskich banknotach ukazuje kolejnych monarchów w porządku chronologicznym zgodnie z rosnącymi wartościami nominałów. W serii tej znajdują się m.in.: Mieszko I, Bolesław Chrobry, Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło, Zygmunt I Stary oraz – jako najwyższy nominał – Jan III Sobieski [3]. Celem serii jest podkreślenie ciągłości polskiej tradycji państwowej i narodowej oraz edukacja historyczna społeczeństwa poprzez codzienny kontakt z banknotami [3].
Wybór postaci historycznych na banknoty poprzedzony był szeroko zakrojonymi konsultacjami, w których uczestniczyły instytucje naukowe, takie jak Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, aby zagwarantować autentyczność i trafność decyzji [1].
Dlaczego zdecydowano się na wprowadzenie banknotu 500 zł?
Pojawienie się banknotu o nominale 500 zł to odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie rynku na wyższe nominały. Przyczynił się do tego rozwój gospodarczy oraz zwiększający się wolumen transakcji gotówkowych w sektorze detalicznym i hurtowym [1][3]. Dzięki większemu nominałowi ułatwiono obsługę dużych kwot oraz zoptymalizowano procesy finansowe wymagające szybkiego przekazywania gotówki, jednocześnie zmniejszając ilość banknotów w obiegu [1].
Dodatkowym argumentem była konieczność wprowadzenia najnowocześniejszych zabezpieczeń, które chronią przed fałszerstwami i zwiększają poczucie bezpieczeństwa finansowego społeczeństwa [2]. Nowy banknot ułatwia także rozpoznanie autentyczności pieniędzy przez maszyny wykorzystywane w bankach i placówkach handlowych [1].
Szczegóły projektu graficznego i symboliki banknotu 500 zł
Banknot 500 zł z wizerunkiem Jana III Sobieskiego wyróżnia się staranną oprawą artystyczną i dbałością o detale historyczne. Oprócz portretu króla z profilu na awersie, na rewersie zaprezentowano Pałac w Wilanowie, będący symbolem jego panowania i wielkości Rzeczypospolitej [5]. Elementy graficzne oraz kolorystyka nie tylko podkreślają rangę banknotu, ale także nadają mu wyrazisty, historyczny charakter [19].
Mikrodruki, znaki wodne oraz dedykowana nitka zabezpieczająca z efektem zmiany koloru to przejawy zastosowania zaawansowanych technologii produkcji banknotów, które mają zagwarantować trwałość oraz trudność podrobienia tego nominału [2].
Podsumowanie kluczowych informacji o banknocie 500 zł z Janem III Sobieskim
Jan III Sobieski obecny jest na banknocie 500 zł, wprowadzonym do obiegu w 2017 roku jako najwyższy nominał na rynku [1][2][3][7]. Seria „Władcy polscy”, której banknot jest częścią, ma na celu utrwalanie wiedzy historycznej oraz podkreślenie znaczenia najważniejszych postaci w dziejach Polski [3]. Projekt banknotu odsłania połączenie nowoczesnych rozwiązań technologicznych i dbałości o historyczne detale oraz zabezpieczenia, co czyni z niego nie tylko środek płatniczy, ale również symbol dziedzictwa narodowego i technologicznego postępu [2][3].
Źródła:
- [1] https://bank.pl/od-dzis-w-obiegu-sobieski/
- [2] https://jaworznianin.pl/jaki-krol-jest-na-500-zl-jan-iii-sobieski-na-banknocie
- [3] https://historia.org.pl/2016/06/13/nowy-polski-banknot-500-zl-z-janem-iii-sobieskim/
- [5] https://www.youtube.com/watch?v=6AZXpOeNxGo
- [7] https://jedynka.polskieradio.pl/artykul/1720339,nowy-wiekszy-o-nominale-500-zl-jan-iii-sobieski-na-banknocie
- [19] https://polskieradio24.pl/artykul/1726286,krol-jan-iii-sobieski-na-nowym-piecset-zlotowym-banknocie
Łączymy wiedzę historyka, oko kolekcjonera i zmysł inwestora, by dostarczać treści, które inspirują, edukują i pomagają w świadomym budowaniu kolekcji. Opisujemy numizmatykę bez akademickiego zadęcia, ale z należytym szacunkiem dla jej złożoności.