Jaki jest król na banknocie 200 zł i dlaczego właśnie on znalazł się na tym nominałach?

Banknot o nominale 200 złotych to jeden z najważniejszych polskich banknotów, nie tylko ze względu na jego wartość, ale również istotną rolę historyczno-symboliczną. Król na banknocie 200 zł to Zygmunt I Stary. Na ten wybór wpłynęły jego wyjątkowe zasługi polityczne oraz nieoceniony wkład w rozwój kultury i sztuki w Polsce w epoce renesansu [1][3][4].

Kim był król na banknocie 200 zł?

Zygmunt I Stary urodził się w 1467 roku w Kozienicach, a zmarł w Krakowie w roku 1548. Był przedostatnim władcą z dynastii Jagiellonów zasiadającym na polskim tronie [1][3]. Jego panowanie obejmowało lata 1506–1548, a w tym okresie jego działania przyniosły znaczące zmiany polityczne i cywilizacyjne. Zygmunt I Stary, będąc także wielkim księciem litewskim, zasłynął jako monarcha dbający o rozwój państwa, a zwłaszcza o podniesienie rangi Polski w Europie Środkowej [1][3][4].

Wielką rolę odegrał również w sferze kultury, zwłaszcza dzięki wspólnym działaniom z królową Boną. Ich inicjatywy doprowadziły do sprowadzenia na polski dwór artystów z Włoch, przez co przyczynili się do rozkwitu stylu odrodzeniowego i gruntownej przebudowy Zamku Królewskiego na Wawelu [4].

Dlaczego właśnie Zygmunt I Stary znalazł się na banknocie 200 zł?

Wybierając Zygmunta I Starego jako postać na banknocie 200 zł, Narodowy Bank Polski kierował się jego historyczną i symboliczną rolą. Zygmunt I Stary wyróżnił się spośród innych monarchów nie tylko sprawnością polityczną, ale przede wszystkim znaczącym wkładem w rozwój polskiej kultury w okresie renesansu [4]. Jego działania skutkowały modernizacją zamków i dworów oraz rozwojem mecenatu artystycznego, dzięki czemu kultura polska uzyskała nową jakość i status na tle Europy.

Wielu badaczy podkreśla, że obecność tej postaci na jednym z najwyższych nominałów jest formą uhonorowania czasów rozwoju, stabilności i świetności polskiej państwowości [1][3][4]. Zygmunt I Stary jest zatem symbolem polskiego renesansu i rozkwitu państwa, co ma silny wydźwięk patriotyczny oraz edukacyjny.

Symbolika i detale banknotu 200 zł

Na banknocie dominuje wizerunek Zygmunta I Starego, który zajmuje centralne miejsce na awersie. Po stronie rewersu widoczny jest orzeł przepleciony literą „S”, stanowiący odniesienie do historycznej pieczęci królewskiej, a także fragment dziedzińca arkadowego Zamku na Wawelu [3]. Takie nawiązania podkreślają związki króla z odrodzeniem oraz jego wpływ na polską architekturę i heraldykę.

Dane techniczne banknotu to wymiar 144 x 72 mm oraz kolorystyka żółto-oliwkowa na awersie i brązowo-oliwkowa na rewersie, co nadaje mu niepowtarzalny wygląd [1][3].

Proces powstawania i zabezpieczenia banknotu 200 zł

Projekt i produkcja banknotu o nominale 200 zł zostały przeprowadzone przez Narodowy Bank Polski z zachowaniem najwyższych standardów bezpieczeństwa i staranności o symbole narodowe [3]. Przy wyborze motywów kierowano się dążeniem do utrwalenia wizerunków postaci mających rzeczywisty wpływ na dzieje i dorobek kulturowy Polski. Obraz króla Zygmunta I Starego jest nie tylko elementem dekoracyjnym, ale pełni także rolę edukacyjną, przybliżając użytkownikom pieniądza wartość dziedzictwa narodowego [3][4].

Banknot wyróżnia się nowoczesnymi zabezpieczeniami – posiada znak wodny z wizerunkiem króla, korona w owalu zmieniająca kolor pod wpływem kąta patrzenia oraz tarczę z efektem zmienności barwy. Dzięki takim rozwiązaniom jest on trudny do podrobienia, co wpływa na bezpieczeństwo obrotu gotówkowego [3].

Powiązania historyczne i kulturowe

Uwiecznienie Zygmunta I Starego na banknocie 200 zł nie jest przypadkowe. Jest to bezpośrednie odwołanie do jego zasług na polu kultury i polityki oraz roli, jaką odegrał we wdrożeniu nowoczesnych trendów europejskich w Rzeczypospolitej [4]. Dzięki niemu Polska doświadczyła intensywnego rozwoju urbanistycznego i architektonicznego, co do dziś podziwiać można na Wawelu i w wielu innych zabytkach kraju.

Symboliczne znaczenie ma również wprowadzenie renesansu i szerokiego mecenatu nad artystami, co owocowało powstawaniem dzieł sztuki i nowoczesnych form wyrazu architektonicznego [4].

Podsumowanie

Portret Zygmunta I Starego na banknocie 200 złotych to wyraz szacunku dla czasów, gdy Polska rozwijała swe skrzydła pod względem kulturowym i politycznym. Jego panowanie wyznaczyło kierunek zmian, które trwale wpłynęły na architekturę, sztukę i tożsamość narodową. Nowoczesne zabezpieczenia i przemyślana symbolika czynią banknot 200 zł nie tylko środkiem płatniczym, ale również wyjątkowym nośnikiem polskiego dziedzictwa [1][3][4].

Źródła:

• [1] https://leba.edu.pl/wp-content/uploads/2021/05/banknoty.pdf
• [3] https://nbp.pl/banknoty-i-monety/banknoty-obiegowe/200-zl/
• [4] https://www.youtube.com/watch?v=V7qlI7vVwRE