Ile kosztuje wyprodukowanie banknotu 100 zł i od czego to zależy?
Szacunkowy koszt produkcji banknotu 100 zł
Szacunkowy koszt wyprodukowania banknotu o nominale 100 zł wynosi od 20 do 35 groszy za sztukę. Na koszt ten wpływają materiały użyte do druku, przede wszystkim specjalistyczny papier oraz wysokiej klasy farby drukarskie, a także poziom zaawansowania zabezpieczeń technicznych umieszczanych na banknocie [2][3].
Banknoty o wyższych nominałach, jak 100 zł, mają wyższe koszty produkcji niż banknoty o mniejszych nominałach. Przyczyną są nie tylko większe rozmiary, ale przede wszystkim bardziej zaawansowane zabezpieczenia antyfałszywkowe [2]. Koszt finalny pojedynczego banknotu to suma kosztów materiałów, technologii oraz pracy specjalistów [1][3].
Główne czynniki wpływające na koszt wyprodukowania banknotu 100 zł
Najważniejszym czynnikiem wpływającym na koszt produkcji banknotu 100 zł jest liczba i jakość zabezpieczeń. Banknot ten wyposażony jest w szereg zaawansowanych rozwiązań: znak wodny, okienkowa nitka zabezpieczająca, farba zmienna optycznie, efekty kątowe oraz elementy wyczuwalne dotykiem dedykowane osobom niewidomym [4].
Kolejnym czynnikiem są wykorzystane materiały, do których należy papier banknotowy z dodatkiem włókien syntetycznych oraz wysokiej klasy farby specjalistyczne. Równie istotny jest sam proces produkcyjny, wykorzystujący wielowarstwową technologię druku offsetowego i sitodruku oraz kontrolę jakości na każdym etapie [4]. Wpływ na cenę mają również płace specjalistów obsługujących te zaawansowane procesy [1][2].
Proces produkcji banknotu 100 zł – poszczególne etapy
Produkowanie banknotu 100 zł rozpoczyna się od jego projektowania oraz przygotowania odpowiednich materiałów. Następnie, na papierze banknotowym z dodatkami syntetycznymi, nanoszone są w wielu warstwach rysunki, napisy oraz zabezpieczenia. Wśród nich znajdziemy znaki wodne z wizerunkiem władcy, nitkę zabezpieczającą i najnowocześniejsze efekty optyczne widoczne pod różnym kątem [4].
Specjalna farba zmieniająca optycznie kolor oraz elementy wyczuwalne dotykiem, takie jak portret króla czy oznaczenia dla osób niewidomych, zwiększają rozpoznawalność i bezpieczeństwo banknotu. Każdy etap produkcji kończy kontrola jakości oraz odpowiednie pakowanie gotowych banknotów [1][4].
Znaczenie kosztów produkcji dla Narodowego Banku Polskiego
Koszty produkcji banknotu 100 zł, a także innych nominałów, są niezwykle istotne z punktu widzenia Narodowego Banku Polskiego. Banknoty regularnie podlegają wymianie z racji zużycia w obiegu, co wymaga ponownego drukowania na dużą skalę. Szacuje się, że koszt wyprodukowania pojedynczego egzemplarza to suma 20–35 groszy, co przy ponad 1,2 miliarda sztuk banknotów w obiegu generuje dla NBP wydatki rzędu ponad 200 milionów złotych rocznie [3].
Oficjalne koszty produkcji nie są ujawniane przez NBP, dlatego wszystkie informacje opierają się na dostępnych szacunkach i porównaniach międzynarodowych, m.in. ze Stanami Zjednoczonymi, gdzie koszt produkcji banknotu o zbliżonej wartości wynosi około 33 groszy [2][3].
Trendy i rozwój technologii banknotów
Aktualne trendy zmierzają do stosowania coraz bardziej zaawansowanych zabezpieczeń przeciwdziałających fałszerstwom. Rosną także oczekiwania dotyczące integracji elementów dotykowych i optycznych, które mają służyć lepszej rozpoznawalności banknotów przez różne grupy użytkowników [4].
Jednocześnie obserwuje się rosnące koszty technologii i materiałów stosowanych w produkcji banknotów. Oznacza to możliwość dalszego wzrostu kosztu produkcji pojedynczego banknotu 100 zł w najbliższych latach, szczególnie jeśli wprowadzone zostaną kolejne zabezpieczenia [1][2].
Podsumowanie
Koszt produkcji banknotu 100 zł zależy głównie od zabezpieczeń technicznych, jakości materiałów oraz zastosowanych technologii druku. Obecnie szacuje się go na od 20 do 35 groszy za sztukę [2][3]. Ostateczna suma wydana przez NBP na dodruki banknotów to setki milionów złotych rocznie, wynikające z konieczności regularnej wymiany środków płatniczych w związku z ich zużyciem i ochroną przed fałszerstwami [3].
Źródła:
- [1] https://www.dynamico.pl/ile-kosztuje-wyprodukowanie-100-zl/
- [2] https://e-kursy-walut.pl/warto-wiedziec/jak-wyglada-produkcja-pieniedzy/
- [3] https://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/490379,ile-nas-kosztuje-uzywanie-gotowki.html
- [4] https://www.wyrobymennicze.pl/product-pol-11089-Banknot-Polska-100-Zlotych-100-PLN-UNC.html

Łączymy wiedzę historyka, oko kolekcjonera i zmysł inwestora, by dostarczać treści, które inspirują, edukują i pomagają w świadomym budowaniu kolekcji. Opisujemy numizmatykę bez akademickiego zadęcia, ale z należytym szacunkiem dla jej złożoności.
